انسان موجودی اجتماعی است و از بدو تولد نیاز به برقراری ارتباط با دیگران را در وجود خویش احساس می کند. حتی گریه های دوران کودکی می تواند به عنوان نخستین تلاش وی برای ایجاد ارتباط با محیط اطراف تلقی شود. اما آنچه در این میان از اهمیت والایی برخوردار است، توانایی بکارگیری زبان می باشد. بررسی جایگاه زبان و شیوه های روایتگری آن در ادبیات به ویژه در جریان رمان نو بسیار حاﺋز اهمیت است. در اواخر قرن بیستم که انسان با بحران بی هویتی روبرو می شود، نویسندگان رمان نو نیز تحت تاثیر عوامل اجتماعی در رمان های خود، با حذف محتوا، بیشترین تلاش خود را معطوف ساختار آثار خود کرده اند. مارگریت دوراس به نیاز انسان به برقراری ارتباط زبانی با همنوعان خویش، اشاره کرده و به نمایش فرار از تنهایی انسان معاصر می پردازد. ناتالی ساروت به بررسی لایه های زبانی پرداخته و از نقش ضمیر ناخودآگاه و آگاه در تحولات گفتاری سخن به میان می آورد. آلن رب گری یه با مقدم شمردن اشیا بر انسان، بخش اصلی رمان خود را به توصیف اشیا اختصاص می دهد. کلود سیمون نیز با در هم شکستن محدودیت های زمانی زبان، دخالت خواننده را در پیشبرد حوادث اثر می طلبد. و در نهایت میشل بوتور با نظم بخشیدن به عناصر مکان و زمان، نقش زبان را در ایجاد تحولات در شخصیت ها برجسته تر نمایان می سازد.

«شیوه ­های روایتگری» یکی از چالش های پیچیده و مداوم انسانی است. به ویژه، شاید اولین سؤال بشر در فرایند ارتباط این بوده است: «چگونه این مطلب را نقل کنم؟» این سؤالی که امروزه نیز همچنان پابرجاست. علاوه بر این، سؤالات دیگری نیز در ذهن روایتگران پدید می آید. «عناصر اصلی روایت داستانی کدام اند؟»، «شیوه ­های روایتگری چه هستند؟» و «بهتر است برای نقل این داستان از چه شیوه هایی استفاده کنم؟». شواهد نشان می دهد که به جز تلاش های جدی اما کلی افلاطون و ارسطو یا نظریه پردازی­ های فاقد طبقه بندی سایر پژوهشگران، اقدام دیگری در این زمینه صورت نگرفته و نظام جامعی برای طبقه بندی این شیوه ­ها ایجاد نشده است. پژوهش پیش رو که به عنوان یک پژوهش کیفی، با روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از اسناد و منابع معتبر کتابخانه ای به انجام رسیده، با هدف دستیابی به طبقه بندی جامع شیوه های روایتگری برای استفاده روایتگران تدوین شده است. در نتیجه؛ ابتدا با تحلیل تعاریف جدی روایت، عناصر اصلی روایت داستانی، شناسایی و سپس، با بهره گیری از این عناصر و با توجه به طبقه بندی های پیشین و توصیف و تحلیل نظریات مهم ساختارگرایانه درباره روایت، الگویی جامع برای طبقه بندی شیوه های روایتگری در هنرهای نمایشی ارائه شده است.

این مقاله می کوشد ساختار روایت قصه مرغان شیخ اشراق را، از دو جنبه نحوی و کلامی، مورد بررسی قرار دهد. به این منظور، ابتدا ضمن تعریفی از روایت و داستان، متن را از دیدگاه نحوی بررسی می کند و ضمن تجزیه متن به کوچکترین واحدهای روایی (گزاره ها)، شمایی کلی از طرح روایت، سازه های آن و نظم آنها ارایه می دهد. سپس با توجه به جنبه کلامی روایت، مسایل مربوط به راوی و دیدگاه او، وجه و زمان سخن بررسی می شود و در پایان به نتایج زیر دست می یابد:متن، متنی روایی است مبتنی بر سخن (و نه داستان) متشکل از چند گزاره و دو پی رفت. متن در کلیت خود و در هر یک از پی رفتها از طرحی مبتنی بر نظم منطقی و زمانی پیروی می کند. متن فاقد دیدگاه است و من راوی، در مقام خطیب، به کمک منطق خاصی از مکالمه، که ویژه این نوع سخن (خطابه) است، داستانی را روایت می کند. این داستان (رویا) پی رفت اصلی روایت است که من راوی، آن را با استفاده از دیدگاه های گوناگون و وجوه مختلف بیان، روایت می کند و به دلیل همین ویژگی رویاگونه داستان، زمان روایت از زمان داستان طولانی تر است، در صورتی که زمان کل متن روایت، منطبق با زمان داستان است.

تعلیم و تربیت انسان ها مهمترین و با ارزش ترین وظیفه ی آد می است؛ برای این امر مهم راهکارها و روش های متعددی وجود دارد که هر کدام ویژگی خاص خود را دارد. یکی از این راه ها استفاده از داستان و قصه گویی است. همان طور که خداوند در قرآن برای هدایت و تربیت انسان ها از قصه گویی و داستان استفاده کرده؛ ما نیز می توانیم به شیوه ی جذاب و مورد علاقه ی کودکان و نوجوانان از این راه که روشی غیر مستقیم در مقوله ی تربیت است استفاده کنیم.نامانوس بودن آموزش مفاهیم دینی با ذهن کودکان و نوجوانان، کمرنگ بودن ارائه و الگوهای دینی به کودکان و نوجوانان، تهذیب اخلاق و عبرتاموزی و... ما را برآن داشت تا در این مقاله به بررسی داستان نویسی در تربیت دینی در کودکان و نوجوانان بپردازیم.در پژوهش حاضر سعی برآن بوده تا سه اثر از کلر ژوبرت، از جنبه مخاطب شناسی و شیوه راویتگری بر اساس نظریه روایتگری گریماس مورد بررسی قرار گیرد.این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی محتوا انجام شده و یافته ها حاکی از آن است که چنانچه نویسنده ابتدا امر مخاطب شناسی را در نظر بگیرد و داستان ها به نحو مقتضی با توجه به سن کودک ونوجوان بیان شود، موجب علاقه مندی نسل جدید به مسائل دینی خواهد شد. چراکه در دل داستان و قصه های دینی برشی از زندگی واقعی انسان در لحظه های خاص تاریخ نقش بسته است. بنابراین مساله شناخت داستان و قصه در آموزش تربیت دینی در کودکان و نوجوانان حائز اهمیت است.

مقاله حاضر سعی دارد با مقایسه الگوی داستان گویی ادبی و نمایشی روضه المجاهدین (از واعظ هروی) و سریال مختارنامه (از میرباقری)، اقتباس مستند از اصل یک واقعه مذهبی در تاریخ اسلام و حدود پردازش زیباشناختی آن را برای رسانه های جمعی مورد سنجش قرار دهد. ادبیات عامیانه در زبان فارسی گاه به توصیف و تشریح روایت های تاریخ دین پرداخته است که همین موجب شده تا روایتی داستان پردازانه و خیال آمیز از رخدادها و شخصیت های تاریخی دین در میان عامه رواج پیدا کند. نکته مهم درباره این گونه ادبیات فارسی، درآمیختن روایت تاریخی با تخیل مولف برای رسیدن به تاثیری خاص بر مخاطب است. امروزه با ظهور تلویزیون، درام نویسان این شیوه را برای نمایشی کردن متون تاریخی دین اسلام به نحوی متفاوت به کار گرفته اند. سریال مختارنامه یکی از آخرین تلاش ها برای استفاده از تخیل در روایت متن تاریخی است. نمونه مشابه این تلاش در دوران صفویه و به دست واعظ هروی به خلق روضه المجاهدین منجر شد. مقایسه تطبیقی این دو اثر کارکردهای خیال آمیز بودن این دو و تفاوت در نحوه به کارگیری تخیل برای پرداخت روایت ادبی و نمایشی از متن تاریخی را روشن می کند. نمونه معاصر مختارنامه با به کارگیری تخیل قصد دارد به تحلیلی سیاسی - تاریخی برسد؛ در حالی که روایت واعظ هروی بیشتر به دنبال تجسمی از جهان آرمانی است که برخاسته از نگاهی متفاوت به هستی است.

1 با توجه به اهمیت فراگیری هوش­ اخلاقی در دانشجویان­ پرستاری بعنوان آینده­ سازان این رشته و همچنین با توجه به کاربردی بودن آموزش­ مجازی در تمام رشته­ها به ویژه علوم­ پزشکی؛ برآن شدیم تا مطالعه­ای با هدف تعیین اثربخشی آموزش­ مجازی ­اصول ­اخلاقی به شیوه روایتگری بر هوش­ اخلاقی دانشجویان پرستاری انجام دهیم. پژوهش حاضر از نوع نیمه ­تجربی بوده که 40 دانشجوی­ پرستاری به روش در ­دسترس وارد مطالعه شدند. قبل از اجرای مداخله، بلافاصله بعد، و دوماه بعد از مداخله شرکت کنندگان پرسشنامه­ هوش ­اخلاقی لینک و کیل (2005) را کامل نمودند. جلسات آموزش­ مجازی در 16 جلسه­ آموزشی برگزار شد. داده­ها با نرم افزار SPSS  نسخه 18 مورد تجزیه و تحلیل  قرار ­گرفتند. یافته ­ها نشان داد در مطالعه ­حاضر 40 دانشجوی­ پرستاری با دامنه­ سنی 18-23 سال شرکت کردند. مقایسه میانگین نمره کلی هوش ­اخلاقی قبل از مداخله (17/81±155/45، بلافاصله بعد از مداخله 17/89±161/50 و دوماه بعد از مداخله 15/41±162/97 نشان دهنده­ی افزایش این نمره در طول مطالعه است و این تفاوت از نظر آماری معنی دار بود(P=0/02). براساس نتایج  میانگین ­نمره کلی هوش ­اخلاقی در دانشجویان بلافاصله و دو ماه بعد از مداخله افزایش یافته است. هوش اخلاقی مطلوب می­تواند چشم­انداز مناسبی را از موفقیت و پیشرفت افراد ترسیم نماید. بنظر می رسد لازم است مدیران دانشگاه­ها به طور مستمر در کنار آموزش ­بالینی، به آموزش­اخلاق، به ویژه با روش­های­ نوین، توجه ویژه داشته ­باشند.

رمان هم نوایی شبانه ارکستر چوب ها نوشته رضا قاسمی، از آثار برجسته معاصر در حوزه داستان نویسی است. مهمترین ویژگی این رمان به کارگیری نوعی خاص از راوی غیرقابل اعتماد است. بیماری های روانی یداله، راوی رمان، باعث ایجاد ابهام و مبنای شگردآفرینی روایی رمان است. نوع راوی و شیوه روایتگری او نیز تاثیر زیادی بر دیگر عناصر داستان نهاده است. در این مقاله ویژگی های راوی و تاثیر شیوه روایت او بر دیگر عناصر داستان بررسی شده است. همچنین پیوند راوی با عناصر ابهام زای داستان تحلیل قرار شده است تا برخی از ابهام های رمان تبیین و یا رمزگشایی شود. این بررسی نشان می دهد که درک این رمان و رمان هایی مانند آن، بدون شناخت راوی و شیوه روایتگری آن امکان پذیر نیست.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

جهت ارتقای حساسیت اخلاقی پرستاران، آموزش مفاهیم اخلاقی جایگاه ویژه ای دارد. بحث برای انتخاب موثرترین روش آموزش اخلاق همچنان ادامه دارد. این مطالعه با هدف مقایسه تاثیر آموزش اصول اخلاقی به دو شیوه روایتگری و سخنرانی بر حساسیت اخلاقی پرستاران طراحی شده است. در این مطالعه 56 پرستار از دو بیمارستان آموزشی بیرجند شرکت داشتند. پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه حساسیت اخلاقی لاتزن در سه نوبت (قبل، بلافاصله و 3 ماه بعد) توسط پرستاران تکمیل شد. برنامه آموزشی شامل، 4 جلسه 3 ساعته آموزش اخلاق به فاصله هر یک هفته برای هر یک از گروه های سخنرانی (28 نفر) و روایتگری (28 نفر) بود. اطلاعات با نرم افزار SPSS 16 تجزیه و تحلیل گردید. دو روش روایتگری و سخنرانی به صورت معناداری حساسیت اخلاقی پرستاران در هر گروه را نسبت به قبل از مداخله ارتقا دادند (به ترتیب P<0.001، P=0.01). بعد از مداخله علیرغم بیشتر بودن میانگین تغییرات نمره حساسیت اخلاقی گروه روایتگری، مقایسه دو گروه تفاوت آماری معناداری را نشان نداد. میانگین نمره حساسیت اخلاقی 3 ماه بعد از مداخله نسبت به بلافاصله بعد از آن در دو گروه، کاهش معنادار نشان داد (P=0.00). با عنایت به نتایج پژوهش، تلفیقی از دو روش می تواند منجر به نتایج مفید گردد. به علاوه با توجه به کاهش حساسیت اخلاقی پرستاران پس از گذشت سه ماه، لازم است تداوم آموزش جهت حفظ حساسیت اخلاقی آنان مدنظر قرار گیرد.